Πήγαμε στην εκκλησία την προτεσταντική όπως μας είχαν διατάξει, κανείς μας δεν ήξερε τι με περίμενε. Ήμουν ντυμένος κυριακάτικα, πουκάμισο ριγέ και μάλλινο πουλόβερ και καλό πανταλόνι, από κάτω κρυμμένες οι κάλτσες με τις μπυρίτσες, φαίνονταν μόνο όταν καθόμουν και κόνταινε το μπατζάκι. Η εκκλησία από τα χίλια εξακόσα τόσα, και μέσα έμοιαζε ολόκληρη σαν κιβωτός από υπερώριμο μελωμένο ξύλο, αλλά ήταν στ'αλήθεια μαυσωλείο. Τα ντουβάρια όλα είχαν ράφια ράφια και στις εσοχές κοιμόντουσαν αιωνίως χίλιοι πεθαμένοι. Ο παπάς, μια παραδοσιακή στιβαρή Σκανδιναβή ντυμένη με λευκά πλεχτά, μας υποδέχτηκε σε παλιομοδίτικα νοτιοδανέζικα - βορειογερμανικά. Με οδήγησε ενώπιον ενός ξύπνιου νεκρού που είχε τα μάτια ανοιχτά και παρακολουθούσε. Ήταν καλυμμένος ως τη μέση του στήθους με ένα βαθύ κόκκινο βελούδο. Όλα τα μαλακά μέρη του προσώπου ήταν φύλλα χρυσού, και τα μαλλιά ήταν συστάδες ιξού σε πλήρη  εντυπωσιακή ζουμερή καρποφορία. Τα μάτια ήταν μάτια νεκρού, το στόμα ήταν στόμα νεκρού, το σώμα, υποψιαζόμουν, ήταν σώμα νεκρού. Εξηγούσε ο παπάς, εκτελούσα εγώ. Κρύος πηλός απ'τον κουβά, βουλιαγμένα τα πόδια μου ως τους μηρούς, ένα απόγευμα άμφω φλαμίνγκο να στεγνώσει το μείγμα, κι έπειτα με το βαρύ εκείνο εξάρτημα, ξάπλωσα ανάσκελα πάνω στο νεκρό, με προσοχή να μη μετακινήσω το βελούδο, κι ο νεκρός δεν κουνήθηκε τρίχα, μα έβγαλε έναν αναστεναγμό που με πάγωσε ολόκληρον, και ένα, μόνο ένα καρδιοχτύπι, με πέταξε βίαια στο λιωμένο μάρμαρο, και το εκμαγείο έσπασε σε τέσσερα - πέντε μεγάλα αδρά κομμάτια, και τα πόδια μου από μέσα χωρίς δέρμα πια πότισαν τους πόρους και τα χαραγμένα ονόματα και ημερομηνίες από τις ταφόπλακες του πατώματος με αίμα εβραϊκό, με αίμα μακρυνό. Ο παπάς στάθηκε από πάνω μου, μια τεράστια Σκανδιναβή με το έμφυτο θάρρος της φυλής της να πέφτει σαν ηλιόπεπλο στο πρόσωπό μου που ακουμπούσε καταγής, και τότε ο νεκρός μίλησε από τη μόνιμή του κλίνη, και είπε, σε βαφτίζω τώρα, σε χρήζω τώρα, άντρα της Ντάγκμαρ. Σήκω! 

Και σηκώθηκα.

Η Ντάγκμαρ στεκόταν στο κέντρο του ιερού, το πρωινό χειμωνιάτικο φως αναδείκνυε κάθε κόκκο αρχαίας σκόνης στον αέρα, η ανάσα της καπνός μέσα στο κρύο του ναού, φόρεμα λευκό με κεντήματα αιματιά, η αυθόρμητη, φυσική θέρμη του κορμιού που φυτρώνει σε άδεντρα, επίπεδα, χαμηλά λιβάδια που τα ξυρίζει η παγωνιά, η φλόγα τυλιγμένη στον ατέλειωτο Δεκέμβρη, τα παγερά μάτια, τα χλωμόχρυσα μαλλιά, το λείο, ήπια στάχυνο δέρμα, το πιο απαλό δέρμα που φτιάχτηκε ποτέ. Άπλωσε το χέρι, με τράβηξε μαλακά, πλησίασα, το μουσούδι της μύριζε ζεστό βούτυρο, ολόκληρο το σώμα της κέρας της Αμάλθειας, μου'πε στ'αυτί κάτι που δεν αφορά κανέναν παρά εμάς, με την κομψή, σταθερή φωνή της, και δάκρυα σαν από λιωμένο χιόνι κύλησαν στα μάγουλά της, και από τα δάκρυα αυτά ήπια κι έπαψα να αιμορραγώ-

24-08-19

Μια καλύβα στην πλαγιά κρυμμένη ανάμεσα στα μαύρα πεύκα, το πατρικό μου σπίτι. Ύστερα από χρόνια αποχής απ'το βουνό, επέστρεψα στα τριαντακάτι. Οι γονείς μου ήταν το ζευγάρι που θα γίνονταν αν δεν αυτό και δεν εκείνο, και ήταν σκαλωμένοι στα σαράντα. Δεν το αμφισβήτησα, ήταν η φυσική τάξη του κόσμου, οι κανόνες με συμπαθούσαν πάντα. Ίσως ήταν βράδυ του Σαμπάτ, ίσως ήταν και χειμώνας, κρύο υγρό σε αιώρηση, γάλα σε ροδακινοζούμι. Καθόμασταν γύρω απ'το βαρύ τραπέζι καρυδιάς, πιατάκια με κάθε λογής νοστιμιές από όλες μας τις χώρες, και χτύπησε η πόρτα, και η μάνα μου άνοιξε για να μπει η γυναίκα που δε γνώρισα ποτέ. Ήμασταν κάποτε συμμαθητές, δεν τη θυμάσαι από παιδί; ρωτούσαν οι γονείς με δικιολογημένη απορία στα σιωπηλά χωρίς ν'ανοίγουν τα στόματά τους, κι εγώ κοιτούσα σαν ηλίθιος, μπερδεμένος ως το μεδούλι. Η γυναίκα αναθάρρησε μόλις με είδε δίπλα στο τραπέζι, τα σφιχτοδεμένα μαλλιά δεν άφηναν πολύ μπόσκο στα φρύδια, φάνηκε όμως που δεν ενέκρινε το θέαμα. Στρογγυλά αυτιά σαν πεταλίδες, μάγουλα με γλυκές καμπύλες, αποσπασματικές μαρτυρίες, οι αργές μου αισθήσεις μ'άφησαν πρώτα να χρονοτριβήσω με τα ψιλά, προτού να δω την έγκαστρη κοιλιά. Δεν υπήρχαν περιστροφές στον κόσμο μας, δεν υπάρχουν περιστροφές στον κόσμο μου, βραχνοκόκκορας απ'το λαιμό ξεραμένο απ'το μελτέμι δεν έχασα λεπτό: Ποιανού; Κι αυτή παίζοντας επιδέξια το σκάκι του μυαλού μου, απάντησε αμέσως. Του Μπέρτι. Έκλεισα τα μάτια μου, το αριστερό ημιθωράκιο με τις ζωγραφιές που είχε φιλοξενήσει το δεξί μου μάγουλο ξανά και ξανά, εκείνο το ζεστό ημιθωράκιο είχε αγγίξει τις ροζέτες της των άλλων εποχών, τώρα οι κόσμοι μου κατέρρεαν ο ένας μέσα στον άλλο. Ο πατέρας μου είχε τη φαεινή ιδέα να οδηγήσουμε στο χάνι, ψηφίδα άλλης περιοχής, στην προκειμένη σκαρφαλωμένο στο βουνό αντί για το λάκκωμα της άλοφης πατρίδας. Τους φόρτωσα όλους στο 19 και τότε η γυναίκα που δε γνώρισα ποτέ ανακοίνωσε πως γεννάει. Κουβάλησε τον εαυτό της στο άδειο πορτ μπαγκάζ, ξάπλωσε πάνω στο κιλίμι που έχω για τους υπνάκους στις ερημιές, τα φιλντισένια πόδια της κρεμασμένα έξω από το αμάξι, το μακρύ μάλλινο φουστάνι ανεβασμένο ίσα ίσα. Ο πατέρας στάθηκε δίπλα, άναψε τσιγάρο και είπε έλα λοιπόν, γιατρός δεν είσαι; Στερέωσα τις πατούσες μου στη γη, μισόσκυψα και περίμενα τη γυναίκα να κάνει ό,τι ήτανε να κάνει. Ο πόνος της ακουγόταν σα μακρυνό τριζόνι, οξύς τοκετός, γλίστρησε στα έτοιμα χέρια μου ένα μωρό διαφανές, ένα μεδουσομωρό. Δια της ζελεδένιας σάρκας το μόνο περιεχόμενο εκείνου του κορμιού που διακρινόταν ήταν ένα ζευγάρι πλακέ ατροφικά πνευμόνια. Το γύρισα ανάποδα και το ταρακούνησα κρατώντας το απ'το ένα πόδι. Θεός του κεφαλιού μου του έδωσα πνοή στόμα με τσουχτροστόμα και του μασάζωσα το στήθος, δεν έμοιαζε ν'αλλάζει, ήμουν έτοιμος να το βαφτίσω νεκρογέννητο, για μια στιγμή, το'βαλα πάνω στην κοιλιά της, κάτω από τη σκέπη του φουστανιού, και τότε πήρε χρώμα, τότε πήρε δέρμα, αίμα, οστά, τότε ανάσανε και τότε ήρθε στη ζωή. Αυτή το άρπαξε αμέσως και το πέταξε πάνω μου, κι έτρεξε ξεβράκωτη μέσα στο δασένιο πούσι. Η μάνα μου, δυνατή όπως τη θυμάμαι, την πήρε στο κατόπι, την κεφαλοκλείδωσε και ριχτήκανε στο κρεβάτι από κοκκινόχωμα και πευκοβελόνες, ο πατέρας μου, αδύνατος ακόμα, βοήθησε στο κουβάλημα και τήνε φέραν πίσω, την κάτσανε στο πίσω κάθισμα, σφάδαζε, οδυρόταν. Η μάνα κάλεσε τους ασθενοφορτζήδες απ'το μαρμάρινο τηλέφωνο στο σπίτι, που ήρθαν σε ένα δεκάλεπτο και πήραν το μωρό, και μου είπε, οδήγα στο νοσοκομείο. Καβάλησα το αμάξι, συνοδηγός ο πατέρας μου, και πίσω η μάνα μπράτσωνε τη γυναίκα να μη συστρέφεται πολύ. Πάρε τηλέφωνο το Μπέρτι. Πήρα τηλέφωνο το Μπέρτι. Κι εκεί ήρθε επιτέλους η στιγμή η ίδια διψασμένη γουλιά φρέσκο νερό, η βαθειά φωνή του το ανθρώπινό του πάθος

-Τι θες;

-Γέννησε η γυναίκα σου.

-Α, ναι;

-Θέλεις να της μιλήσεις;

-Όχι.

Το είδωλο της μάνας μου στον κεντρικό καθρέφτη έγειρε στο αυτί της τρελαμένης γυναίκας και της ψιθύρισε κάτι θεραπευτικό, και την έστειλε κάπου κάτω από τους κώνους της πυκνής ελάτης πιο ψηλά στο βουνό, την σκέπασε μ'ένα σαγρέ πλεχτό σκοτάδι, την έβαλε για ύπνο, και τότε οι τρεις τους χάθηκαν. Οδηγούσα κατηφόρα φουρκετίδι ομίχλη μες στο δάσος κατάβαση προς Αδάμ τιμονιά με το ένα χέρι και με το άλλο κρατούσα το τηλέφωνο στο αυτί χωρίς κανείς μας να μιλάει.

Το σκάψιμο μέρα νύχτα το σκάψιμο του λάκκου

κάποιος σκαρφίστηκε την αιώνια τιμωρία μετά την ισόβια δοκιμή

κι οι απελπισμένοι τρώνε τη μούφα γενιές τώρα

σκολιωτική πλάτη ψηλοκάβαλος κώλος λεπτός

κακοποιημένος λαιμός τρίγωνα αυτιά χορολαβές

χορεύεις; -Χορεύω

στην κρεμάλα μόλις το βάλει στα πόδια το σκαμνί

η πιο ένδοξη ώρα σου ίσως είναι αυτή

τα μετέπειτα λεκές στο χαλί σακί με φερμουάρ

κουβάς στην υπόγα έξη ώρες με το φυσερό και μετά

ψυγείο και μετά εις χουν κι οι σκηνές παίζουν σ'επανάληψη

σε όλες όλες όλες όλες όλες τις τηλεοράσεις

το σκάψιμο μέρα νύχτα το σκάψιμο του λάκκου

το S1-S2 και οι δώδεκα αναπνοές σου το λεπτό 

η καημένη σου καρδιά τα καημένα σου πνευμόνια

και αυτά τα καημένα σου μαλλιά κι ο καημένος σου γιακάς

μη χολοσκάς. Το πένθος σπάνια επιμένει, κι αν αυτό συμβεί

το πολύ πολύ να κρατήσει λίγο, ας πούμε μια ζωή.

Πας για ύπνο κάθε βράδυ με γεμάτη την κοιλίτσα. Όταν το αχτένιστο κεφάλι σου πέφτει μαλακά στο μαξιλάρι μ'ένα φουπ το μέτωπο της κούρασης κουτουλάει το μέτωπό σου. Άλλα χέρια άλλα όπλα, καμιά συγχώρεση για τους αμάχους, χωρίς τις μουνιές αυτές καύσιμο γιοκ. Σε λίγο θ'αρχίσει ένα γατίσιο χρίπισμα στο μπάντζο και θα ξημερώσει μια Δευτέρα. Ο άγιος Βικέντιος χαράζει ένα επαμφοτερίζον χαμόγελο, ξημέρωμα και σούρουπο μαζί, μισό υπομονή, μισό διαπλοκή. Η σκόνη η αιωρούμενη στην εκκλησία οστέινο τρίμμα. Το ένα πόδι στην αφηρημένη παπαρολογία και ένα στα μαθηματικά.

Όλη νύχτα τσουλήθρα απ'τον έναν στον άλλο εφιάλτη. Σε είδα στο φυσικό σου περιβάλλον, στα αμπέλια της βόρειας Χαλκιδικής, με τη σκληρή σου μούρη, τσιγαράκι, άσπρη αμάνικη Μινέρβα, ψάθινο καπέλο, γύρω σου σωροί από φίδια, όλα γραμμένα στ'αρχίδια σου, χάρηκα. Μόλις πλησίασα και είδα πιο καλά, φανερώθηκε στο γλυκό φως, τα μάτια σου ήταν ξηλωμένα, το αίμα είχε πήξει, σ'έτρωγαν οι μύγες και τα παιδιά τους μέσα στις ματότρυπες, τ'αμπέλια είχαν τυλιχτεί και σου'χαν μπηχτεί στα πόδια. Το στόμα ήταν χαμογελαστό και κοχλάζοντας μου είπε να κρύβω λόγια.

Εδώ στη γουρνοχώρα όταν οι μαθητές τελειώνουν το σχολείο καβαλάνε ένα τρύπιο φορτηγό, κρεμάνε ένα πανό με κάποια ηλίθια εξυπνάδα, γίνονται γκωλ και περιφέρονται στην περιοχή κορνάροντας, χορεύοντας, τραγουδώντας και φωνάζοντας ενώ παίζει αισιόδοξο ντουμπουντάμπα. Τα θυμάμαι αυτά από παιδί, τα κάνουνε και στο νησί. Εχτές περίμενα μες στ'αμάξι ένα τέταρτο να μπω σε μια κυκλική πορεία χαζεύοντας αποφοίτους να τρέχουνε γύρω γύρω κρατώντας το καπεταναίικο καθίκι πάνω απ'τα ψωλαρχίδια τους που φλαπώνονταν πέρα δώθε έτσι κι αλλιώς, τριχωτοί κώλοι σε διάφορα προπονητικά στάδια, και οι μαλτέζες γκόμενες με αναψοκοκκινισμένα αλογομάγουλα χαχάνιζαν απ'το φορτηγό που ήταν παρκαρισμένο παραδίπλα, και οργιζόμουν ολοένα.

Βράζω και στο κατσαρολί αχνίζει ο θυμωμένος μου χυλός. Στον πάτο έχουν κολλήσει τα αναιμικά πετσιά μου. Δουλεύω 82 ώρες τη βδομάδα ο δόκτωρ καραγκιόζης, κυρίως απογεύματα και νύχτες,  πληρώνομαι μισά, και έχω κρεμάσει μπαμπακοσακιά απ'τα κάτω βλέφαρα, και δεν έχει ούτε πίσω ούτε μπρος, μόνο επί τόπου το τσαπί και τον ολόδικό μου λάκκο. Το μουνί απ'τις Φερόες με ξύπνησε να κατέβω να κάνω τη δουλειά της γιατί δεν είχε κοιμηθεί πολύ, και αντί να χέσω στην παλάμη μου και να της κολλήσω τα σκατά στη μούρη, έκλεισα το τηλέφωνο και κατέβηκα να δω τον εγκεφαλικάριο μαλάκα φουκαρά, γιατί στατιστικά ίδια μαλακισμένη στόφα θα ήταν κι αυτός, αλλά αν δεν ήταν, να τον άφηνα να ξεροσταλιάσει;

Ένα μεσημέρι δως μου να σε πάρει η ευχή, ξάπλα δίπλα δίπλα στο Στρατόνι. Έχω πεθάνει προ πολλού, πέθανες κι εσύ, και τώρα να, τώρα σαπίζουν τα κρέατά μας, ησυχία δε βρίσκεις αν δε φας πρώτα την ξεφτίλα. Κόλαση επί γης και επί γης ειρήνη και όλα τα καλά, η θεία τιμωρία δεν έρχεται μετά, η τιμωρία είναι να σου λείπουν τα παλιά, η τιμωρία είναι τώρα, πάντα, ώσπου να σβήσεις απ'αυτήν.

1956 σωτήριον έτος μεσοχείμωνο στον Αρίλλα Κέρκυρας γεννιέται η μάνα μου από μάνα Ισπανοεβραία και πατέρα αιμομιγμένο Παρακερκυραίο. Σπουδάζει μηχανικός στον Ασπρόπυργο. Το '80, αφού έχει μαζέψει άγνωστο αριθμό εραστών, γνωρίζει τον στοϊκό πατέρα μου σ'ένα σάπιο στέκι στην Άλτονα. Είναι η πρώτη και τελευταία της αγάπη. Παντρεύονται εβραϊκό γάμο στο Αμβούργο με δυο καλεσμένους. Δουλεύει 9 μήνες το χρόνο κάθε χρόνο και καπνίζει μαλμπουριά αρειμανίως. Το '87 ανάμεσα σε δυο συμβόλαια με πετάει στο νησί και φεύγει. Ο πατέρας μου κι εγώ μεγαλωνόμαστε μεταξύ μας εν τη απουσία της προσμένοντας τα τρίμηνα και ζούμε μια μικροεπαρχιώτικη ζωή που μυρίζει προτεσταντίλα. Το Μάρτη του '96 μια Τετάρτη απόγευμα πηδάει απ'το κατάστρωμα του αλιευτικού στ'ανοιχτά του Σταβάνγκερ και δεν την ξαναβλέπουμε. Αφήνει σημείωμα στον πατέρα μου πως τον αγαπάει.